از تولید ۵۰ قلم دارو تا پایش مخاطرات طبیعی با استفاده از بالن‌های فضایی

 «ارتقای ‌اقتدار ملی»، «تولید ثروت و افزایش کیفیت زندگی مردم از طریق افزایش توانمندی‌های فناوری و نوآوری در کشور»، «ارتقای نظام ملی نوآوری»، «اقتصاد دانش‌بنیان از طریق هماهنگی و هم‌افزایی بین‌بخشی و بین‌دستگاهی»، «ارتقای ارتباط دانش با صنعت و جامعه»، «تسهیل تبادلات بین بخش‌های عرضه و تقاضای فناوری و نوآوری و تجاری‌سازی دستاوردهای فناوری و نوآوری» و «توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان» از جمله اهدافی بوده است که بر اساس آن در سال ۱۳۸۵ (دولت نهم و دولت دهم) اقدام به تاسیس نهاد جدیدی با عنوان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری شد.

دکتر صادق واعط‌زاده اولین معاون علمی کشور بود که در مرداد ماه سال ۱۳۸۵ بر مسند مهمترین نهاد علمی و فناوری کشور نشست و در شهریور ۱۳۸۸ از سمت خود استعفا کرد. پس از آن دکتر نسرین سلطانخواه دومین معاون رئیس‌جمهوری سکاندار اکوسیستم نوآوری و فناوری کشور شد.

پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال ۱۳۹۲ حسن روحانی پس از کسب مسند ریاست جمهوری، دکتر سورنا ستاری را به عنوان معاون علمی و فناوری خود منصوب کرد. ستاری با این انتصاب، لقب جوان‌ترین عضو کابینه دولت یازدهم را به خود اختصاص داد.

دولت رییسی که از ۱۳ مرداد ماه ۱۴۰۰ در صندلی ریاست جمهوری نشست، ولی وضعیت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری بلاتکلیف ماند و بعد از یک سال،  روح‌الله دهقانی فیروزآبادی در راس توسعه فناوری با اضافه شدن قید «اقتصاد دانش‌بنیان» قرار گرفت و از ۱۱ آبان ماه سال ۱۴۰۱ در صندلی معاونت «علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری» نشست.

ستاری دلیل همراهیش با دولت سیزدهم را نهایی کردن قانون جهش تولید دانش‌بنیان دانست و گفت: زمانی که این قانون به تصویب مجلس رسید، استعفای خود را مطرح کردم؛ چرا که تصورم بر این بود که نهایی‌سازی این قانون از رسالت‌های من است.

وی، قانون جهش تولید دانش‌بنیان را آینده ۲۰ ساله کشور می‌داند و به همه مسؤولان دولتی توصیه می‌کند که یک بار این قانون را بخوانند؛ چرا که یکی از کارکردهای اصلی این قانون پیوند شرکت‌های دانش‌بنیان به اقتصاد سنتی بزرگ است.

ستاری، یکی از بزرگترین افتخارات مجلس شورای اسلامی را نیز تصویب این قانون می‌داند و آرزو می‌کند که در آینده قانونی به تصویب این مجلس برسد که امتیازاتی که به دولتی‌ها داده می‌شود، به بخش خصوصی نیز اعطا شود.

تغییر در ساختار ستادهای توسعه فناوری

با روی کار آمدن دهقانی فیروزآبادی، با توجه به ارتقای ساختار سازمانی معاونت علمی و با هدف توسعه فناوری‌های راهبردی با تکیه بر روندهای جهانی، این معاونت فهرست ستادهای جدید توسعه فناوری‌های راهبردی را منتشر کرد.

در این فهرست نام ۸ ستاد جدید درج شد:

ستاد توسعه فناوری‌های اپتیک و کوانتوم
ستاد توسعه فناوری‌های اتصال‌پذیری و ارتباطات
ستاد توسعه فناوری‌های زیستی و پزشکی دقیق (ستاد توسعه علوم و فناوری‌های سلول‌های بنیادی با حفظ ساختار ذیل این ستاد فعالیت خواهد کرد)
ستاد توسعه فناوری‌های مواد و ساخت پیشرفته
ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی
ستاد توسعه فناوری‌های مالی و حکمرانی
ستاد توسعه فناوری‌های نانو و میکرو
ستاد توسعه فناوری‌های هوش مصنوعی و رباتیک

با توجه به ارتقای ساختار سازمانی معاونت علمی فناوری و با هدف شتابدهی نوآوری‌های فناورانه در زنجیره‌های بزرگ اقتصادی، توسعه فرصت‌های سرمایه‌گذاری در اقتصاد دانش‌بنیان، حمایت از توسعه بازار محصولات فناورانه، ایجاد زمینه شکل‌گیری ابَربازیگران فناوری و نهایتاً افزایش سهم دانش‌بنیان‌ها در تولید ناخالص ملی و بهبود تراز تجاری کشور، فهرست ستادهای توسعه اقتصاد دانش‌بنیان در معاونت علمی به شرح ذیل دسته‌بندی و نهایی شده است:

ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان انرژی
ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان حمل و نقل و فضایی
ستاد توسعه اقتصاد دیجیتال
ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان پتروشیمی و صنایع پایین‌دستی
ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان سلامت
ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان غذا و کشاورزی
ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان آب، اقلیم و محیط زیست
ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان ماشین‌سازی و تجهیزات صنعتی پیشرفته
ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان معدن و صنایع فلزی
ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان گیاهان دارویی و طب سنتی
ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان عمران و ساختمان

اقدامات در حوزه توسعه فناوری

ادامه توسعه فناوری‌های ایجاد شده در شرکت‌های دانش‌بنیان برنامه دیگر دهقانی فیروزآبادی در سمت جدیدش بود که از آن جمله اقدامات انجام شده به این شرح است:

طرح اجرا شده	ماموریت
آغاز فرایند صادرات ۵۰ قلم تجهیزات پزشکی و دو قلم داروی ایرانی درمان سرطان به کنیا	توسعه صادرات محصولات دانش‌بنیان
برنامه توسعه دانش‌بنیان استانی	توسعه فناوری در استان‌ها
توسعه فناوری‌های پرچم‌دار در استان	توسعه فناوری در استان‌ها
بسته تسهیل پروژه پیشران در حوزه گمرک، مالیات، تامین مالی و سایر سازمان‌های تابع	ورود فناوری به حوزه گمرکات
به‌هم‌رسانی با هدف تجمیع تقاضا و ارتقای ساخت داخل و گذر از سر هم‌بندی(مونتاژکاری) به ساخت در بنگاه‌های صنعتی و معدنی	توسعه تولید و کاهش مونتاژکاری
کنسرسیوم‌های تحقیق و توسعه بزرگ ملی با محوریت بنگاه‌های بزرگ پیشگام و همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان و مراکز تحقیقاتی قطب و کارآفرینان پیشرو	هم‌افزایی فعالیت‌ها در حوزه های مختلف فناورانه
تعریف و راهبری و حمایت از طرح‌های فناورانه پیشران در حوزه الکترونیک و میکروالکترونیک	توسعه طرح‌های کلان و پیشران
ایجاد شتابدهنده فناوری‌های مدیریت پسماند	مدیریت پسماند

پایش مخاطرات طبیعی با فناوری 

سفارش ساخت بالن، پایش مخاطرات طبیعی و تهیه نرم‌افزارهای شبیه‌ساز مدیریت بحران از دیگر حوزه‌هایی است که در دستور کار معاونت علمی قرار گرفت.

ماموریت اصلی بالن‌های مخابراتی که متخصصان کشورمان در پژوهشگاه فضایی ایران می‌سازند، ارائه خدمات اینترنتی و همچنین پایش در شرایط بلایای طبیعی است. این بالن‌ها در بحران‌های طبیعی کشور تاکنون ۱۲۰ شبانه‌روز خدمات ارائه داده‌اند. با استفاده از توانمندی این بالن‌ها، می‌توان پوشش مخابراتی (۴ G-LTE) خوبی را در شعاع پوشش حداقلی ۱۰ کیلومتری ذیل بالن ایجاد کرد تا مردم از خدمات آن بهره‌مند شوند.

مقابله با کمبود آب با بهره‌گیری از فناوری

از آنجایی که ایران در کمربند بیابان‌زایی دنیا قرار گرفته، بحران آب یکی از چالش‌های اصلی کشور به شمار می‌رود. در معاونت علمی تلاش می‌شود تا فناوری‌های این حوزه را توسعه دهد. این فناوری‌ها به این شرح است:

فناوری	هدف
توسعه فناوری‌های نوین جهت نشت.یابی و کاهش هدررفت آب و اجرای طرح پیشرو	کاهش هدررفت آب
هوشمندسازی مصرف آب با ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور	هوشمندسازی مصرف آب
مدیریت منابع آب و توسعه استفاده از آب خاکستری، بازچرخانی آب	مدیریت مصرف آب
مدیریت منابع آب و توسعه استفاده از آب خاکستری، بازچرخانی آب	مدیریت مصرف آب

رفع چالش شدت انرژی در دستور کار معاونت علمی

بر اساس آمارهای ارائه شده شدت مصرف انرژی در ایران ۲ برابر متوسط جهانی و ۴ برابر کشورهای توسعه یافته است و به اعتقاد متخصصان به دلیل کاهش قیمت انرژی، سرانه مصرف در کشور بسیار بالا است.

رفع این چالش، واقعی شدن بهای انرژی و استفاده از فناوری‌های نوین است. فناوری‌هایی که در معاونت علمی در این زمینه مورد توجه قرار گرفته به این شرح است:

طرح‌های اجرا شده	هدف
تجاری‌سازی ساخت کولرهای آبی بهینه شده و جایگزینی با کولرهای فعلی در هماهنگی با طرح کاهش مصرف برق	مدیریت مصرف انرژی
هوشمندسازی مصرف برق با ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور	مدیریت مصرف انرژی
تولید و عرضه صنعتی مسکن با اولویت بهینه‌سازی مصرف انرژی، کاهش قیمت تمام شده ساخت مسکن، افزایش کیفیت و سرعت ساخت
طرح‌های نمونه (پایلوت) بازارهای بهینه‌سازی مصرف انرژی و آب در بخش‌های مصرف کننده عمده (نیروگاه، ساختمان، صنعت و کشاورزی)
استفاده و تولید انرژی‌های پاک و تجدیدپذیر از جمله انرژی خورشیدی
تولید و عرضه صنعتی مسکن با اولویت بهینه‌سازی مصرف انرژی

انتهای پیام