تصمیم تازه برای حوض‌های جنجال‌برانگیز

آبان سال ۱۴۰۰ با تصمیم مدیر وقت موزه فرش، هفت حوضی که در ورودی این موزه قرار دارند، به باغچه تبدیل شدند؛ باغچه‌هایی که قرار بود موقتی باشند. سجاد نوروزیان، مدیر وقت موزه فرش در توجیه این اقدام خود گفته بود: «حوض‌ها به محلی برای تجمع زباله و زیست شبانه کارتن‌خواب‌ها تبدیل شده و همچنین تخلیه زباله و فضولات انسانی سبب ایجاد فضای نامطبوع در ورودی موزه شده بود، که از سوی شهرداری منطقه به‌طور موقت فضای داخلی حوض‌ها پس از پاک‌سازی، گل‌کاری شد.»

مخدوش کردن هویت حوض‌های موزه فرش انتقادها و اعتراض‌های بسیاری را به دنبال داشت، حتی «کامران دیبا» که طراحی محوطه و این حوض‌ها و نمازخانه موزه فرش را به عهده داشته، در واکنش به تغییر ماهیت حوض‌ها، گفته بود: «تبدیل حوض‌های وضوی موزه فرش تنها تغییر ساده یک کاربری نیست، بلکه مخدوش کردن کانسپت مجموعه از وضو تا نیایش است که شامل هفت حوض وضو، نمازخانه (قبله‌نما) و نماد دست شهادت است …»

احمد محیط طباطبایی ـ پژوهشگر تاریخ و رییس ایکوم ایران ـ  نیز در تفسیر کارکرد هفت حوض موزه فرش توضیح داده بود: «زمانی که موزه ملی فرش ایران در تهران به عنوان موزه قالیچه‌های شهری در ۲۲ بهمن ۱۳۵۶ افتتاح شد، حصار و نرده‌ای برای تفکیک عمارت موزه از محوطه خیابان وجود نداشت و به همین دلیل این امکان وجود داشت که حوض‌های مقابل آن از آب رونده پر شوند و از طریق چند حوض در نهایت به حوضی روبه‌روی بنای نمازخانه موزه هدایت شوند. هدف معمار از این کار، القای حس وضوخانه برای مخاطب بود. چند جفت کفش پشت نمازخانه و دستی که توسط پرویز تناولی ساخته شده بود به سوی قبله، مجموعه‌ای را می‌ساخت که نماد اعتقادات قالیبافان بود.»

اکنون پس از گذشت حدود دو سال از اجرای آن تصمیم موقتی، حوض‌ها به باغچه‌هایی کچل تبدیل شده‌اند که جز خاک باغچه و یکی دو نهال کم‌جان، چیز دیگری ندارند. ظاهر بعضی از این حوض‌ها به گونه‌ای آشفته شده است که مرمت فوری می‌طلبد، از طرفی با آنکه در تغییر کاربری حوض‌ها به باغچه این توجیه آورده شده بود که محوطه، سامان‌دهی و از حضور افراد بی‌خانمان پاکسازی شده است، اما همچنان این محل پاتوق افراد بی‌خانمان است که غروب‌ها و در سرمای زمستان به آن پناه آورده و در جوارش آتش روشن می‌کنند.

مدیر موزه فرش اما اکنون می‌گوید برای تغییر وضع نابسامان حوض‌ها درخواست اعتبار کرده است.

محمدجواد اینانلو همچنین از انجام مطالعاتی درباره حوض‌ها خبر داده و بیان می‌کند: مطالعات مرتبط با حوض‌های موزه به پایان رسیده و قرار است اقدامات لازم از سوی سازمان زیباسازی شهرداری تهران با پیمانکاری، که دارای درجه مرمت است، انجام شود و تا شهریور امسال در دسترس قرار گیرد.

مدیر موزه فرش می‌گوید حوض‌ها قرار است دقیقا به همان شکل سابق و پیش از تبدیل شدنشان به باغچه بازگردند.  

اینانلو این خبر را هم می‌دهد که در توافق با شهرداری قرار است حوض‌ها، که اکنون پشت درهای موزه فرش است، به داخل محوطه موزه وارد شود.

مدیر موزه فرش درباره موانع بازسازی این حوض‌ها که مدیران قبلی موزه پیش‌تر  مطرح کرده بودند، اظهار می‌کند: درباره ایجاد تغییر در حوض‌های موزه فرش چند مشکل داریم و نمی‌دانیم اگر به آنها دست بزنیم چطور می‌شود، برای همین باید باملاحظه با آنها رفتار کنیم. بخشی از لوله‌کشی زیر حوض‌ها سطحی است که لوله‌های چدنی باید خارج و جایگزین شود. قسمت پیچیده کار رسیدن از کف حوض تا لوله‌کشی‌هاست. برای انجام دادن این کار نیاز است کف حوض برداشته شود و بر همین اساس می‌توان گفت به نوعی با هندوانه دربسته مواجهیم. البته آمادگی اقدام سریع‌تر را داریم، اما نمی‌خواهیم بازدیدکنندگان نوروزی را تحت تاثیر فرایند بازسازی حوض‌ها قرار دهیم.  

موزه فرش در ضلع شمالی پارک لاله تهران واقع شده که محل نگهدای فرش‌ها و قالیچه‌های نفیس ایرانی است. ساختمان موزه ۳۴۰۰ مترمربع مساحت دارد که آذین‌های نمای بیرونی آن شبیه دار قالی و اثر عبدالعزیز فرمانفرمائیان است.

انتهای پیام