ربات‌ها دست تکان می‌دهند

هشتمین کنفرانس جهانی ربات‌ها در پکن، بی‌شباهت به پارک وحشت نیست. مخصوصا در غرفه‌هایی که روبات‌های انسان نما در حال تکان دادن دست و سرشان هستند یا در جایی که سرهای جدا شده آدم‌ها روی دیوار نصب شده است و این سرها پلک می‌زنند و اجزای صورتشان را حرکت می‌دهند.

این یک نمایشگاه فناوری است اما ظاهرا تولید کنندگان ربات‌ها از جنبه ترسناک بودن این ماشین‌ها آگاهی دارند و در چند مورد سعی کرده‌اند محصولات خود را ترسناک‌تر هم نشان دهند. شبیه شخصیت‌های فیلم‌های علمی تخیلی که در آن ربات‌های بی‌احساس به انسان‌ها حمله می‌کنند. موجوداتی که تا یک قسمت از فیلم وانمود می‌کنند انسان هستند و ناگهان مشخص می‌شوند که از آهن و سیم و پلاستیک ساخته شده‌اند. وقتی فیلم‌ و سریال می‌بینیم و گیم بازی می‌کنیم، تصور می‌کنیم این موجودات خیلی از جهان واقعی دور هستند و برعکس؛ نمایشگاه‌های فناوری پیشرفته می‌خواهند نشان دهد که دنیایی ربات‌های انسان نما خیلی هم دور نیست.

موضوع ربات‌های انسان نما از سال‌ها قبل سوژه آثار سینمایی بود. از زمانی که فریتز لانگ فیلم متروپولیس Metropolis ۱۹۲۷ را کارگردانی کرد تا Blade Runner ۱۹۸۲ ساخته رایدلی اسکات و ۲۰۱۴ Exmachina ساخته الکس گارلند؛ هراس از ماشین‌هایی که دست و پا دارند و راه می‌روند ایده‌ای برای طراحی صحنه‌های هیجان‌انگیز بوده است. این ایده در ادبیات علمی تخیلی نیز سابقه طولانی دارد و آیزاک آسیموف آن را در مرکز بسیاری از داستان‌های خود قرار داده بود. جایی که رابطه بین انسان و روبات لزوما خصمانه نیست و روبات‌ها یاریگر انسان‌ها هستند. در فصل اول سریال بنیاد Foundation ۲۰۲۱ نیز این موضوع رعایت شده و پرستار و حامی شاهزاده با نام Demerzel یک روبات با ظاهر مادرانه است.

ربات‌ها دست تکان می‌دهند

در کنفرانس جهانی ربات‌ها ۲۰۲۳ World Robot Conference به جز روبات‌هایی با ظاهر حکیمان باستانی شرقی، سخنران‌های انگیزشی جدید، خدمتکاران کوچک و روبات‌های مونث gynoid؛ محصول یک برند آشنا هم دیده می‌شد.

محصولات فعلی شیائومی در بازار ایران در حد گوشی موبایل و هندزفری و سرخ‌کن موجود است و همینطور جاروبرقی‌ هوشمند کوچک دایره‌ای شکل که کف خانه حرکت می‌کند و خاکروبه‌های خانگی را جمع می‌کند اما در این نمایشگاه سگ‌های مکانیکی عرضه شده بودند که چهار دست و پا حرکت می‌کردند و سر نداشتند. دو سال پیش شیائومی از این سگ مکانیکی با نام Xiaomi Cyberdog رونمایی کرد و قبل‌تر از آن، شرکت بوستون داینامیک محصول مشابهی به رنگ زرد ساخته بود که با نام Robot Dog شناخته می‌شد. این سگ هم سر نداشت و ابزارهای مختلفی مانند دوربین و گیره به جای سر آن نصب می‌شد. سگ شیائومی ارزان‌تر از سگ بوستون داینامیک است و هنوز هم در بازار ایران موجود نیست اگرچه بعید نیست در سال‌های آینده کسانی را ببینم که طناب به گردن سگ شیائومی انداخته‌اند و آن را برای شارژ شدن به پارک آورده‌اند.

در بخش دیگری از این نمایشگاه قطعات روبوتیک نشان داده می‌شد که به بدن انسان وصل یا پوشیده می‌شود و توانایی‌های او مثلا با اضافه کردن دست‌های مکانیکی افزایش می‌دهد. این هم ایده‌ای است که در دنیای سرگرمی‌های ژانر بارها به آن پرداخته شده است. هر بار که نمایشگاهی از این نوع برگزار می‌شود، بخشی از دنیای خیالی علاقمندان جهان علمی تخیلی به واقعیت نزدیک می‌شود.

۵۸۵۸