ناترازی؛ ‌پاشنه آشیل انرژی کشور

‌ ناترازی در مصرف انرژی موضوع جدیدی نیست و در طول سالیان گذشته مطرح بوده است. همواره هم از مردم خواسته شده در مصرف برق و گاز صرفه‌جویی کنند اما معضل ناترازی در زمستان گذشته و تابستان سال جاری بیش از قبل خود را نشان داد چون با تغییرات اقلیمی در کل دنیا مواجه هستیم.

سال گذشته سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور در جلسه ستاد هماهنگی اقتصادی تاکیدی بر ضرورت تهیه طرح جامعی درباره نیازهای کشور به انرژی‌های مختلف، مدیریت تولید، تامین و مصرف برق کشور، استفاده حداکثری از توان داخلی برای احداث نیروگاه‌ها و پیش‌بینی‌ها برای تامین سوخت زمستانی نیروگاه‌های تولید برق داشت؛‌ در همان جلسه وزارت نیرو برنامه خود برای مدیریت عرضه و تقاضای برق را مطرح کرد که شامل فصل‌های مختلف از جمله اهمیت ایجاد ثبات و امنیت در عرضه برق، بهبود فضای کسب و کار در بخش تولید برق و تمرکز بر مدیریت شبکه و ترانزیت برق، توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر و نوسازی صنعت برق شد.

یک سال بعد از این جلسه،‌ رئیس جمهور در نشست خبری با بیان اینکه «ما ناترازی برق را شناختیم»، گفت: ۲۲ هزار مگاوات ناترازی برق داشتیم که تا امروز ۷۰۰۰ مگاوات آن ناترازی جبران شده است؛ یعنی تولید برق با ایجاد نیروگاه داشتیم. برق صنعتی را از خانگی جدا می‌کنیم. برق صنعتی خودش می‌تواند تولید داشته و به برق خانگی اتصال نمی‌کنیم.

هدررفت روزانه ۲۱۵ میلیون مترمکعب گاز به دلیل عدم مدیریت مصرف در کشور

برای بررسی راهکارهای جبران ناترازی تولید گاز و برق جلساتی در مجلس تشکیل شد که از جمله آن می‌توان به نشست‌های کمیسیون اصل نود اشاره کرد؛ براساس گزارش علی خضریان سخنگوی کمیسیون اصل نود از جلسه ناترازی در حوزه گاز با حضور وزیر نفت و رئیس شرکت ملی نفت، «با وجود وضعیت مناسب ذخایر خدادادی گاز در کشور، شرایط تولید به دلیل بی‌توجهی از سال‌های گذشته و همچنین عدم توجه به بهینه سازی مصرف، مطلوب نیست. روزانه ۲۱۵ میلیون مترمکعب هدر رفت گاز به دلیل عدم مدیریت مصرف در کشور داریم که شامل اتلاف گاز در بخش صنعت، خانگی، نیروگاه‌ها و گازهای مشعل می شود.»

در این جلسه وزیر نفت با انتقاد از بلاتکلیفی در بهینه سازی مصرف سوخت در کشور، نبود یک متولی واحد و پاسخگو و فعالیت ۱۹ دستگاه در این بخش را عاملی دانسته که بهینه سازی به نتیجه مطلوب نرسد؛ البته وزارت نفت اقدامات متعددی برای بهینه سازی مصرف پیش بینی کرده که از جمله آن می‌توان به تأسیس صندوق بهینه سازی مصرف انرژی در قالب برنامه هفتم، اخذ مصوبه هیئت وزیران در خصوص الگوی مصرف خانگی و تعرفه مشترکین پر مصرف، مشوق‌های مرتبط با صرفه جویی مصرف گاز اشاره کرد.

افزایش مصرف برق نسبت به سال گذشته

نشست دیگر کمیسیون اصل نود درباره ناترازی در حوزه برق بود که طبق توضیحات سخنگوی کمیسیون اصل نود، در این جلسه محرابیان وزیر نیرو ضمن ارائه گزارشی از نحوه مدیریت انرژی و چگونگی جبران ناترازی تولید برق توضیح داد که « در دهه نود حدود یک سوم نیاز کشور، نیروگاه تولید شده است و کشور دچار ناترازی در دو سوم نیازها شده که در تابستان ۱۴۰۰ این ناترازی به ۱۵ هزار مگاوات رسید.راه اندازی سه نیروگاه ۱۰ هزار مگاواتی توسط صنایع بزرگ و با بهره گیری از انرژی تجدیدپذیر در دستور کاراین وزارت خانه بوده که تا پایان سال گذشته ۷۰۰۰ مگاوات به ظرفیت نیروگاهی کشور اضافه شد و تا پایان سال‌جاری نیز نیروگاه فولاد، آلومینیوم المهدی و گل‌گهر راه اندازی می‌شود. همچنین مقرر شده تا پایان برنامه هفتم بیش از ۳۰ هزار مگاوات به ظرفیت نیروگاهی کشور افزوده شود.»

با وجود تمامی این اقدامات و افزایش تولید برق، مصرف برق نسبت به سال گذشته افزایش پیدا کرده به طوری که امسال نسبت به سال گذشته ۴۰۰۰ مگاوات در پیک مصرف، برق بیشتری در کشور مصرف شده است.

غلبه بر ناترازی برق تا پایان برنامه هفتم

برای رفع مشکل ناترازی برق،‌ مجلس قانون مانع زدایی از توسعه صنعت برق را تصویب کرد؛ بنا بر گفته مالک شریعتی عضو کمیسیون انرژی، «طبق این قانون باید صنایع بزرگ برق مورد نیاز خود را تامین کنند. حدود ۳ تا ۵ سال زمان لازم است تا نیروگاه ها بر روی مدار تولید بیایند. امیدواریم از این طریق تا حدودی ناترازی برق جبران شود.»

شریعتی همچنین گفت که بخش دیگر این قانون مربوط به افزایش حداقل ۴ درصد راندمان نیروگاه‌هاست و اینکه راندمان نیروگاه های جدید نیز نباید زیر ۵۰ درصد باشد؛ اگر هم بحث تولید و هم بحث بهینه سازی در وزارت نیرو تکمیل شود، امیدوار هستیم ظرف مدت اجرای برنامه هفتم بتوانیم بر وضعیت ناترازی غلبه کنیم.

دولت مصرف درست انرژی را از خود شروع کند

به نظر می‌رسد در کنار توجه به افزایش راندمان نیروگاه‌ها،‌ باید با استفاده از ابزارهای قانونی مشخصا در قانون مانع زدایی از توسعه صنعت برق ، مقابله با مشترکان پرمصرف را به عنوان مولفه مهمی در نظر داشت؛ در این باره پرویز محمدنژاد رییس کمیته برق مجلس توضیح داد: «برای کاهش مصرف مشترکان پرمصرف مواردی همچون الزام برای نصب کنتور هوشمند دیده شده و اینکه در صورت عدم رعایت الگوی مصرف‌، بهای برق مصرفی آن‌ها متوسط تجدید پذیر می‌شود که تقریبا نرخ آن چهار برابر انرژی حرارتی است.»

او همچنین با یادآوری اینکه ادارت دولتی، سازمان‌ها، ساختمان‌های دولتی و حتی مجلس شورای اسلامی بدون حساب و کتاب برق مصرف می کنند گفت: «میزان دمای محسوس در ساختمان‌های دولتی به کمتر از ۲۰ درجه و حتی تا ۱۸ درجه هم می‌رسد حال این‌که باید دمای محسوس ۲۴ تا ۲۵ درجه باشد. وقتی آنها از جیب خود پول برق را نمی‌دهند وضعیت این می‌شود که هر جور که دلشان بخواهد برق مصرف می‌کنند؛ دولت باید مصرف درست را از خودش شروع کند.»

انتظار می‌رود با اجرای قوانین موجود میزان ناترازی در حوزه برق و گاز کاهش پیدا کند چراکه طبق گفته حسین حسین زاده عضو کمیسیون انرژی مجلس «ناترازی در حوزه گاز و برق پاشنه آشیل انرژی کشور است و بعضا منجر به تعطیلی موسسات آموزشی، ادارات، نهادها و صنعت شده که نتیجه آن تحمیل ضررهای اقتصادی زیاد به کشور است.»

انتهای پیام